Вышедшие номера
Исследование содержания NO и меди в печени крыс после формирования сочетанной травмы головного и спинного мозга методом ЭПР спектроскопии
Базан Л.В.1, Андрианов В.В.1,2, Арсланов А.И.1, Силантьева Д.И.2, Богодвид Т.Х.2,3, Яфарова Г.Г.1,2, Дерябина И.Б.2, Муранова Л.Н.2, Нагибов А.В., Рубахова В.М., Федорова Е.В., Филипович Т.А., Кульчицкий В.А., Гайнутдинов Х.Л.1,2
1Казанский физико-технический институт им. Е.К. Завойского --- Федеральный исследовательский центр Казанский научный центр РАН, Казань, Россия
2Казанский (Приволжский) федеральный университет (Институт фундаментальной медицины и биологии), Казань, Россия
3Поволжский университет физической культуры, спорта и туризма, Казань, Россия
Email: kh_gainutdinov@mail.ru
Поступила в редакцию: 17 апреля 2024 г.
В окончательной редакции: 22 июля 2024 г.
Принята к печати: 2 августа 2024 г.
Выставление онлайн: 20 сентября 2024 г.

Для регистрации содержания оксида азота (NО) и меди в тканях печени крыс после формирования сочетанной травмы головного и спинного мозга применен метод спектроскопии электронного парамагнитного резонанса (ЭПР). Использовали метод спиновой ловушки, регистрировали сигналы от комплексов (ДЭТК)2-Fe2+-NO и Cu(ДЭТК)2. На основе прямых измерений методом ЭПР спектроскопии показано, что через 7 суток после моделирования сочетанной травмы головного и спинного мозга происходит значительное (достоверное) снижение продукции NO в печени в два раза. Содержание меди в печени также снижалось, но недостоверно. Ключевые слова: электронный парамагнитный резонанс, спиновая ловушка, оксид азота, сочетанная травма головного и спинного мозга, печень.
  1. D.D. Thomas, L.A. Ridnour, J.S. Isenberg, W. Flores-Santana, C.H. Switzer, S. Donzelli, P. Hussain, C. Vecoli, N. Paolocci, S. Ambs, C.A. Colton, C.C. Harris, D.D. Roberts, D.A. Wink. Free Radical Biology Medicine, 45, 18 (2008)
  2. A.F. Vanin. Nitric Oxide, 54, 15 (2016). DOI: 10.1016/j.niox.2016.01.006
  3. J.O. Lundberg, E. Weitzberg. Cell, 185, 2853 (2022). DOI: 10.1016/j.cell.2022.06.010
  4. J.R. Steinert, T. Chernova, I.D. Forsythe. Neuroscientist., 16 (4), 435 (2010). DOI: 10.1177/1073858410366481
  5. K. Chachlaki, V. Prevot. British J. Pharmacol., 177 (24), 5437 (2020). DOI: 10.1111/bph.14800
  6. В.П. Реутов, В.Е. Охотин, А.В. Шуклин, Е.Г. Сорокина, Н.С. Косицын, В.Н. Гурин. УФН, 38 (4), 39 (2007)
  7. Р.И. Зарипова, Г.Г. Яфарова, В.В. Андрианов, Х.Л. Гайнутдинов, Т.Л. Зефиров. ЖТФ, 92 (7), 999 (2022). DOI: 10.21883/JTF.2022.07.52657.336-21
  8. L. J. Ignarro, G. Cirino, A. Casini, C. Napoli. J. Cardiovasc Pharmacol., 34 (6), 879 (1999). DOI: 10.1097/00005344-199912000-00016
  9. A.G. Tennyson, S.J. Lippard. Cell Chemical Biology, 18 (10), 1211 (2011). DOI: 10.1016/j.chembiol.2011.09.009
  10. П.М. Балабан, Т.А. Коршунова. УФН, 42 (4), 3 (2011)
  11. T.A. Heinrich, R.S. da Silva, K.M. Miranda, C.H. Switzer, D.A. Wink, J.M. Fukuto. British J. Pharmacol., 169, 1417 (2013). DOI: 10.1111/bph.12217
  12. Т.И. Шлапакова, Р.К. Костин, Е.Е. Тягунова. Биоорганическая химия, 46 (5), 466 (2020)
  13. P. Pacher, J.S. Beckman, L. Liaudet. Physiol. Rev., 87, 315 (2007)
  14. Х.Л. Гайнутдинов, В.В. Андрианов, Г.Г. Яфарова, Л.В. Базан, Т.Х. Богодвид, С.Г. Пашкевич, М.О. Досина, А.С. Замаро, А.А. Денисов, В.А. Кульчицкий. ЖТФ, 90 (9), 1481 (2020). DOI: 10.21883/JTF.2020.09.49679.432-19. [Kh.L. Gainutdinov, V.V. Andrianov, G.G. Yafarova, L.V. Bazan, T.Kh. Bogodvid, S.G. Pashkevich, M.O. Dosina, A.S. Zamaro, A.A. Denisov, V.A. Kulchitsky. Tech. Phys., 65 (9), 1421 (2020). DOI: 10.1134/S1063784220090182]
  15. A.G. Soloveva, P.V. Peretyagin. Opera Med. Physiol., 9 (4), 160 (2022). DOI: 10.24412/2500-2295-2022-4-160-170
  16. P.S. Garry, M. Ezra, M.J. Rowland, J. Westbrook, K.T. Pattinson, Exp. Neurol., 263, 235 (2015). DOI: 10.1016/j.expneurol.2014.10.017
  17. O.G. Deryagin, S.A. Gavrilova, Kh.L. Gainutdinov, A.V. Golubeva, V.V. Andrianov, G.G. Yafarova, S.V. Buravkov, V.B. Koshelev. Front. Neurosci., 11, Art. N 427 (2017). DOI: 10.3389/fnins.2017.00427
  18. J.M. Wieronska, P. Cieslik, L. Kalinowski. Biomolecules, 11, 1097 (2021). DOI: 10.3390/biom11081097
  19. P. Jung, E. Ha, M. Zhang, C. Fall, M. Hwang, E. Taylor, S. Stetkevich, A. Bhanot, C.G. Wilson, J.D. Figueroa, A. Obenaus, S. Bragg, B. Tone, S. Eliamani, B. Holshouser, A.B. Blood, T. Liu. PLoS ONE, 17 (5), e0268282 (2022). DOI: 10.1371/journal.pone.0268282
  20. E.B. Manukhina, I.Y. Malyshev, B.V. Smirin, S.Y. Mashina, V.A. Saltykova, A.F. Vanin. Nitric Oxide, 3 (5), 393 (1999). DOI: 10.1006/niox.1999.0244
  21. О.Г. Дерягин, С.А. Гаврилова, С.В. Буравков, В.В. Андрианов, Г.Г. Яфарова, Х.Л. Гайнутдинов, В.Б. Кошелев. Журнал неврологии и психиатрии им. С.С. Корсакова, 116 (8), 17 (2016). DOI: 10.17116/jnevro20161168217-23
  22. Y. Wang, F. Hong, S. Yang. Int. J. Mol. Sci., 23, 4243 (2022). DOI: 10.3390/ijms23084243
  23. V. Calabrese, C. Mancuso, M. Calvani, E. Rizzarelli, D.A. Butterfield, A.M.G. Stella. Nature Reviews Neuroscience, 8, 767 (2007). DOI: 10.1038/nrn2214
  24. E. Birben, U.M. Sahiner, C. Sackesen, S. Erzurum, O. Kalayci. Oxidative Stress and Antioxidant Defense. WAO J., 5, 9 (2012)
  25. М.Я. Ходос, Я.Е. Казаков, М.Б. Видревич, Х.З. Брайнина. Вестник Уральской медицинской академической науки, 14 (4), 381 (2017). DOI: 10.22138/2500-0918-2017-14-4-381-398
  26. О.Г. Хурцилава, Н.Н. Плужников, Я.А. Нактис (ред.). Оксидативный стресс и воспаление: патогенетическое партнерство (Изд-во СЗГМУ им. И.И. Мечникова, СПб., 2012)
  27. М.С. Карбышев, Ш.П. Абдуллаев. Биохимия оксидативного стресса. Учебно-методическое пособие (РНИМУ им. Н.И. Пирогова Минздрава России, М., 2018)
  28. Г.Т. Рихирева, М.Г. Маклецова. Биофизика, 65 (2), 376 (2020)
  29. S.V. Yurtaeva, V.N. Efimov, G.G. Yafarova, A.A. Eremeev, V.S. Iyudin, A.A. Rodionov, Kh.L. Gainutdinov, I.V. Yatsyk. EPR Appl. Magn. Reson. 47 (6) 555 (2016)
  30. M.A. Jakubowska, J. Pyka, D. Michalczyk-Wetula, K. Baczynski, M. Ciesla, A. Susz, P.E. Ferdek, B.K. P onka, L. Fiedor, P.M. P onka. Redox Biol., 34, 101566 (2020). DOI: 10.1016/j.redox.2020.101566
  31. V.V. Andrianov, V.A. Kulchitsky, G.G. Yafarova, A.S. Zamaro, Y.P. Tokalchik, L.V. Bazan, T.Kh. Bogodvid, V.S. Iyudin, S.G. Pashkevich, M.O. Dosina, Kh.L. Gainutdinov. Appl. Magn. Res., 52 (11), 1657 (2021)
  32. А.А. Потапов, Л.М. Рошаль, Л.Б. Лихтерман, А.Д. Кравчук. Вопросы нейрохирургии им. Н.Н. Бурденко, 2, 3 (2009)
  33. A.A. Mendes, L.F. de Souza, R. Walz, A. Dafre. Biomed. Res. Int., 2014, 1 (2014). DOI: 10.1155/2014/723060
  34. Е.И. Гусев, А.Н. Коновалов, А.Б. Гехт (ред.). Неврология. Национальное руководство. Кр. изд. (ГЭОТАР-Медиа, М., 2018)
  35. A. Post, T.B. Hoshizaki. Trauma. September, 14 (4). Published online 14 June 2012 (2012). DOI: 10.1177/1460408612446573
  36. M. Galgano, G. Toshkezi, X. Qiu, T. Russell, L. Chin, L.-R. Zhao. Cell Transplant., 26 (7), 1118 (2017). DOI: 10.1177/0963689717714102
  37. Р.Ш. Закиров, Е.Г. Сорокина, О.В. Карасева, Ж.Б. Семенова, С.В. Петричук, Л.М. Рошаль, В.Г. Пинелис. Вестник РАМН, 70 (6), 710 (2015). DOI: 10.15690/vramn568
  38. A. Capizzi, J. Woo, M. Verduzco-Gutierrez. Med. Clin. North. Am., 104 (2), 213 (2020). DOI: 10.1016/j.mcna.2019.11.001
  39. А.И. Баранич, А.А. Сычев, И.А. Савин, А.А. Полупан, А.В. Ошоров, А.А. Потапов. General Reanimatology, 14 (5), 85 (2018). DOI: 10.15360/1813-9779-2018-5-85-95
  40. A. Everitt, B. Root, D. Calnan, P. Manwaring, D. Bauer, R. Halter. Scientific Reports, 11, 15454 (2021)
  41. X. Che, Y. Fang, X. Si, J. Wang, X. Hu, C. Reis, S. Chen. Front. Neurosci., 12, 392 (2018). DOI: 10.3389/fnins.2018.00392
  42. S.A. Lipton, Y.B. Choi, Z.H. Pan, E.Z. Lei, H.S. Chen, N.J. Sucher, J. Loscalzo, D.J. Singel, J.S. Stamler. Nature, 364, 626 (1993). DOI: 10.1038/364626a0
  43. G.C. Brown, V. Borutaite. Biochim. Biophys. Acta, 1658 (1-2), 44 (2004). DOI: 10.1016/j.bba-bio.2004.03.016
  44. J.O. Lundberg, E. Weitzberg. Cell, 185, 2853 (2022). DOI: 10.1016/j.cell.2022.06.010
  45. A.F. Vanin. Cell Biochem. Biophys., 77 (4), 279 (2019)
  46. V.V. Andrianov, V.A. Kulchitsky, G.G. Yafarova, L.V. Bazan, T.K. Bogodvid, I.B. Deryabina, L.N. Muranova, D.I. Silantyeva, A.I. Arslanov, M.N. Paveliev, E.V. Fedorova, T.A. Filipovich, A.V. Nagibov, Kh.L. Gainutdinov. Molecules, 28 (21), 7359 (2023). DOI: 10.3390/molecules28217359
  47. Y. Shanko, V. Navitskaya, A. Zamaro, S. Krivenko, M. Zafranskaya, S. Pashkevich, S. Koulchitsky, Y. Takalchik Stukach, A. Denisov, V. Kulchitsky. Biomed. J. Sci. Tech. Res., 10 (1), 1 (2018). DOI: 10.26717/BJSTR.2018.10.001884
  48. Y. Shanko, A. Zamaro, S.Y. Takalchik, S. Koulchitsky, S. Pashkevich, E. Panahova, V. Navitskaya, M. Dosina, A. Denisov, S. Bushuk, V. Kulchitsky. Biomed. J. Sci. Tech. Res., 7 (5), (2018). DOI: 10.24884/1682-6655-2021-20-2-77-86
  49. Y. Stukach (Takalchik), Kh. Gainutdinov, M. Dosina, S. Pashkevich, V. Andrianov, A. Denisov, T. Bogodvid, G. Yafarova, S. Bushuk, T. Kuznetsova, V. Kulchitsky. J. Stem. Cells Regen. Therapy, 1 (1), 1 (2016)
  50. T. Bogodvid, S. Pashkevich, M. Dosina, A. Zamaro, Y. Takalchik, G. Yafarova, V. Andrianov, A. Denisov, D. Loiko, K. Gainutdinov, V. Kulchitsky. Eur. J. Clin. Investig., 49 (Suppl 1, P146-T), 161 (2019). DOI: 10.1111/eci.13109
  51. G. Yafarova, Y. Tоkalchik, T. Filipovich, V. Andrianov, L. Bazan, T. Bogodvid, A. Chihab, A. Zamaro, V. Kulchitsky, Kh. Gainutdinov. BioNanoScience, 13, 393 (2023). DOI: 10.1007/s12668-023-01072-7
  52. C. Csonka, T. Pali, P. Bencsik, A. Gorbe, P. Ferdinandy, T. Csont. Br.J. Pharmacol., 172, 1620 (2015). DOI: 10.1111/bph.12832
  53. A.F. Vanin, A. Huisman, E.E. Van Faassen. Methods in Enzymology, 359, 27 (2003)
  54. A.L. Kleschyov, P. Wenzel, T. Munzel. J. Chromatography B, 851, 12 (2007)
  55. N. Hogg. Radical Biol. Medicine, 49, 122 (2010)
  56. S.V. Yurtaeva, V.N. Efimov, G.G. Yafarova, A.A. Eremeev, V.S. Iyudin, A.A. Rodionov, Kh.L. Gainutdinov, I.V. Yatsyk. Appl. Magn. Reson., 47 (6), 555 (2016)
  57. A.F. Vanin, P.I. Mordvintcev, A.L. Kleshchev. Studia Biophys., 102, 135 (1984)
  58. В.Д. Микоян, Л.Н. Кубрина, А.Ф. Ванин. Биофизика, 39, 915 (1994)
  59. A. Vanin, A. Poltorakov. Front. Biosci., 14, 4427 (2009)
  60. Х.Л. Гайнутдинов, В.В. Андрианов, В.С. Июдин, С.В. Юртаева, Г.Г. Яфарова, Р.И. Файзуллина, Ф.Г. Ситдиков. Биофизика, 58 (2), 276 (2013)
  61. A.I. Ismailova, O.I. Gnezdilov, L.N. Muranova, A.A. Obynochny, V.V. Andrianov, Kh.L. Gainutdinov, A.G. Nasyrova, R.R. Nigmatullina, F.F. Rahmatullina, A.L. Zefirov. Appl. Magn. Reson., 28, 421 (2005)
  62. P.M. Plonka, S. Chlopicki, M. Wisniewska, B.K. Plonka. Acta Biochim. Polonica, 50 (3), 807 (2003)
  63. M.A. Jakubowska, J. Pyka, D. Michalczyk-Wetula, K. Baczynski, M. Ciesla, A. Susz, P.E. Ferdek, B.K. P onka, L. Fiedor, P.M. P onka. Redox Biol., 34, 101566 (2020). DOI: 10.1016/j.redox.2020.101566
  64. E.E. van Faassen, M.P. Koeners, J.A. Joles, A.F. Vanin. Nitric Oxide, 18, 279 (2008)
  65. L. Banci, I. Bertini, S. Ciofi-Baffoni, T. Kozyreva, K. Zovo, P. Palumaa. Nature, 465, 645 (2010)
  66. R.A. Festa, D.J. Thiele. Current Biol., 21 (21), R877 (2011)
  67. A.-F. Miller. FEBS Lett., 586, 585 (2012)
  68. Y. Sheng, I.A. Abreu, D.E. Cabelli, M.J. Maroney, A.-F. Miller, M. Teixeira, J.S. Valentine. Chem. Rev., 114, 3854 (2014). DOI: 10.1021/cr4005296
  69. Y. Sheng, J. Capri, A. Waring, J.S. Valentine, J. Whitelegge. J. Am. Soc. Mass Spectrom., 30 (2), 218 (2019). DOI: 10.1007/s13361-018-2075-y
  70. T. Fukai, M. Ushio-Fukai. Antioxid Redox Signal., 15 (6), 1583 (2011)
  71. T. Tominaga, S. Sato, T. Ohnishi, S.T. Ohnishi. J. Cerebral Blood Flow and Metaholism, 14, 715 (1994)
  72. Y. Suzuki, S. Fujii, T. Tominaga, T. Yoshimoto, T. Yoshimura, H. Kamada. Biochim. Biophys. Acta, 1335, 242 (1997)
  73. C. Koupourtidou, V. Schwarz, H. Aliee, S. Frerich, J. Fischer-Sternjak R. Bocchi, T. Simon-Ebert, X. Bai, S. Sirko, F. Kirchhoff, M. Dichgans, M. Gotz, F.J. Theis, J. Ninkovic. Nat. Commun., 15 (1), 2866 (2024). DOI: 10.1038/s41467-024-46625-w
  74. Е.Г. Сорокина, В.П. Реутов, О.В. Карасева, Ж.Б. Семенова, В.Г. Пинелис, И.Е. Смирнов, З.В. Бакаева. Российский педиатрический журнал, 27 (3), 161 (2024). DOI: 10.46563/1560-9561-2024-27-3-161-167
  75. H. Kumar, D.-K. Choi. Mediators of Inflammation, Article ID 584758 (2015). DOI: 10.1155/2015/584758
  76. Е.В. Иванов, С.А. Гаврилова, В.Б. Кошелев. Регионарное кровообращение и микроциркуляция, 20 (2), 5 (2021). DOI: 10.24884/1682-6655-2021-20-2-5-19
  77. И.Н. Шевелев. А.В. Басков, Д.Е. Яриков, И.А. Борщенко. Вопросы нейрохирургии, 3, (2000). http://www.sci-rus.com/pathology/regeneration.htm
  78. Z. Jia, H. Zhu, J. Li, X. Wang, H. Misra, Y. Li. Spinal Cord., 50, 264 (2012)
  79. A. Chari, I.D. Hentall, M.C. Papadopoulos, E.A.C. Pereira. Brain Sci., 7, 18 (2017). DOI: 10.3390/brainsci7020018
  80. G. Ai, M. Xiong, L. Deng, J. Zeng, Q. Xiao. Front. Neurol., 15, 1358414 (2024). DOI: 10.3389/fneur.2024.1358414
  81. A.V. Kozlov, S. Bahrami, H. Redl, C. Szabo. Biochim. Biophys. Acta Mol. Basis Dis., 1863 (10 Pt B), 2627 (2017). DOI: 10.1016/j.bbadis.2016.12.020
  82. S. Kundi, R. Bicknel, Z. Ahmeda. Neuroscience Research, 76, 1 (2013)
  83. M.A. Anwar, A.T.S. Shehabi, A.H. Eid. Front. Cell. Neurosci., 10, 98 (2016). DOI: 10.3389/fncel.2016.00098
  84. K. Maiese. Histol. Histopathol., 16 (2), 633 (2001). DOI: 10.14670/HH-16.633
  85. Z-N. Guo, A. Shao, L-S. Tong, W. Sun, J. Liu, Y. Yang. Mol. Neurobiol., 53 (6), 3606 (2016). DOI: 10.1007/s12035-015-9308-x
  86. V.E. Prusakov, Y.V. Maksimov, D.S. Burbaev, V.A. Serezhenkov, R.R. Borodulin, N.A. Tkachev, V.D. Mikoyan, A.F. Vanin. Appl. Magn. Reson., 50 (7), 861 (2019)
  87. E.H. Sinz, P.M. Kochanek, C.E. Dixon, R.S.B. Clark, J.A. Carcillo, J.K. Schiding, M. Chen, S.R. Wisniewski, T.M. Carlos, D. Williams, S.T. DeKosky, S.C. Watkins, D.W. Marion, T.R. Billiar. J. Clin. Invest., 104 (5), 647 (1999). DOI: 10.1172/JCI6670
  88. G.A. Donnan, M. Fisher, M. Macieod, S.M. Davis. Stroke. Lancet, 371, 1612 (2008)
  89. V.P. Reutov, N.V. Samosudova, E.G. Sorokina. Biophysics, 64 (2), 233 (2019)
  90. T.S. Anthonymuthu, E.M. Kenny, H. Bayir. Brain Research, 1640, 57 (2016)
  91. E.D. Hall, R.A. Vaishnav, A.G. Mustafa. Neurotherapeutics, 7, 51 (2010)
  92. P. Jenner. Ann. Neurol., 53, S26 (2003)
  93. S. Kerr, M.J. Brosnan, M. McIntyre, J.L. Reid, A.F. Dominiczak, C.A. Hamilton. Hypertension, 33, 1353 (1999)
  94. S. Marklund. Acta Physiolog. Scandinavica. Suppl., 492, 19 (1980)
  95. Y. Iwakiri, M.Y. Kim. Trends in Pharmacol. Sci., 36 (8), 524 (2015). DOI: 10.1016/j.tips.2015.05.001
  96. N.B. Gdara, I. Khemiri, A. Belgacem, S. Mannai, L. Bitri. J. Cardiol. Cardiovasc. Sciences, 2 (4), 15 (2018)
  97. P.A. Ismail. AJBSR.MS.ID.001227, 8 (1), (2020). DOI: 10.34297/AJBSR.2020.08.001227

Подсчитывается количество просмотров абстрактов ("html" на диаграммах) и полных версий статей ("pdf"). Просмотры с одинаковых IP-адресов засчитываются, если происходят с интервалом не менее 2-х часов.

Дата начала обработки статистических данных - 27 января 2016 г.